Geschiedenis

Geschiedenis Oude Molstraat 13

In augustus 1901 kocht de uit Rotterdam afkomstige Wilhelm Richters een wijnhandel en slijterij in Den Haag. Dit bedrijf, gevestigd op de hoek van de Oude Molstraat en de Papestraat, werd overgenomen van de erven Johan Jacob Comerell (1819-1896). Aan deze wijnhandel en slijterij was sinds 1892 ook een eigen distilleerderij verbonden. Deze distilleerderij, genaamd De Gekroonde Reigerkop, bevond zich even verderop in de Oude Molstraat. Wilhelm Richters had al enkele jaren een slijterij in Rotterdam bestierd maar ervaring met jenever- en likeurstoken had hij niet. Het voordeel van zo’n eigen distilleerderij was dat Richters als slijter niet volkomen afhankelijk was van grote jenever- en likeurproducenten als Lucas Bols en Wijnand Fockink. Anderzijds bracht zo’n eigen distilleerderij ook allerlei risico’s en kosten met zich mee die gewone slijters niet hadden. Al na enkele jaren moet Richters hebben ingezien dat de exploitatie van de distilleerderij pas echt lonend was bij veel hogere productievolumes. Vanaf ongeveer 1910 begon Richters andere slijterijen op te kopen teneinde deze als filialen aan zijn bedrijf te verbinden. Deze filialen werden bevoorraad met jenever, likeuren, advocaat en limonadesiropen uit eigen distilleerderij en met wijnen en gedistilleerde dranken die door Wilhelm Richters centraal werden ingekocht. Voor de opslag en botteling van wijnen kocht Richters in 1922 nog een pand in de Oude Molstraat. Toen Richters in 1942 na een kort ziekbed overleed, bestond zijn keten uit 25 slijterijen. Daarmee was het op dat moment een van de grootste slijterijketens in Nederland, in omvang waarschijnlijk vergelijkbaar met Ferwerda & Tieman’s Wijnhandel en Kasper Hiddink’s Wijnhandel. Waar beide laatstgenoemde bedrijven echter vanuit Amsterdam waren uitgewaaierd over grote delen van Nederland, had Wilhelm Richters zijn geografische spreiding juist beperkt gehouden. Buiten Den Haag bezat Richters alleen enkele filialen in Amsterdam en Rotterdam.

Teloorgang slijterijketen

Na Wilhelm Richters’ dood werd het bedrijf voortgezet door vijf van zijn zonen. Het wijnpakhuis en de wijnbottelarij werden in 1948 gemoderniseerd en uitgebreid. In de jaren vijftig en zestig werden nog enkele filialen aan de slijterijketen toegevoegd. Eind jaren zestig kwam het bedrijf in problemen. Enerzijds bleek een steeds groter deel van de Nederlandse wijnverkoop zich te verplaatsen van het slijterij- naar het supermarktkanaal. Anderzijds stond de gedistilleerdafzet zwaar onder druk door de komst van discountslijterijen. Nadat twee van hun jongere broers zich reeds uit het bedrijf hadden teruggetrokken en een derde broer plotseling was overleden, besloten de twee resterende heren Richters het bedrijf te verkopen (1975). De 32 slijterijen werden overgedaan aan het Britse drankenconcern Allied Breweries Ltd., dat de helft van deze filialen voortzette onder de formulenaam Wijnmart. De panden waarin de distilleerderij en het wijnpakhuis waren gevestigd werden in 1976 verkocht aan de gemeente Den Haag.

Bedrijfshistorisch erfgoed

Het Nationaal Likeur & Frisdrankenmuseum Isidorus Jonkers (Hilvarenbeek) wijdde van 11 november 2008 t/m 29 maart 2009 een expositie aan Wilhelm Richters en zijn bedrijf. Ter gelegenheid van de tentoonstelling Rondom Richters verscheen ook een gelijknamig boekje. Verreweg de meeste tentoongestelde voorwerpen waren afkomstig van een kleinzoon van Richters en werden na afloop van de expositie aan het Likeur & Fris Museum geschonken. Na de sluiting van het Likeur & Museum (oktober 2015) zijn deze objecten overgedragen aan het Nationaal Jenevermuseum (Schiedam). De voormalige bedrijfspanden Oude Molstraat 13 (slijterij), Oude Molstraat 20 (distilleerderij) en Oude Molstraat 32 (wijnpakhuis en bottelarij) houden de herinnering aan Wilhelm Richters eveneens in leven. Gevelopschriften, ramen en tal van interieurdetails getuigen nog van het roemruchte slijterij- en distilleerderijverleden.